اخبار بروجرد

میراث فرهنگی؛ خانه های تاریخی بروجرد

علی حسینی* میراث به معنای به ارث رسیده و ماترک است. یعنی آنچه دارای ارزش (value) است. واژه value نیز هم ریشه با valid شمرده می شود. یعنی آنچه اعتبار می آورد یا اعتبار زاست. آنچه نتیجه انباشت انواع سرمایه بوده و نهایتا از راه های متنوع، به تقویت ثروت و از میان بردن محرومیت می انجامد.

در تقسیم بندی های تخصصی تر، این عبارت به دو دسته ملموس و ناملموس تقسیم می شود. نوع نخست که شامل بناهای تاریخی می شود، دم دستی ترین و مشخص ترین مصادیق میراث فرهنگی در یک پهنه محسوب می شوند. 

از ویژگی های میراث فرهنگی می توان به غیر قابل جایگزینی، منحصر بفردی و بین نسلی بودن آن اشاره نمود. 

برای حفظ این عناصر دارای ازش و اعتبار آفرین از مناظر مختلف، دلایل متعددی بیان شده است. به نظر نگارنده مهمترین دلیل حساسیت همگانی نسبت به حفظ بناهای تاریخی، مفهوم ارتباط است. ارتباطی که قطع یا اختلال آن، شرط لازم برای سردرگمی نسل کنونی و نسل های آتی بوده و به نوعی عدم بهره مندی از ماترک نیاکان منجر می شود. قطع ارتباط منجر به اختراع مجدد و چندین باره انواع چرخ اعم از اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، هنری و فنی بوده و گم گشتگی ای توام با محرومیت و فقر روزافزون برای نسل بریده شده از گذشته خویش، به همراه خواهد داشت. برخی از مصادیق لزوم ارتباط با میراث فرهنگی از این قرار اند:

ارتباط با تجربیات انباشته شده توسط نسل های پیشین بطوریکه قراردادن هویت و خودآگاهی نسل کنونی در مسیر درست از این طریق می تواند رخ دهد.

ارتباط با داستان های نیاکان و بازگوکنندگی نیازهای بشر در طول تاریخ (نیازهایی که شاید برای ما نیز رخ دهد، مانند همین تجربه پاندمی کرونا که می دانیم بسیاری درس ها از گذشته برای مقابله با آن اخذ شده است)

ارتباط با خاطرات شفاهی و مکتوب فرهنگی و اعتبار سنجی همیشگی آن ها با میراث فرهنگی

ارتباط با فنون ساخت و نگهداری مناسب بوم و اقلیم منطقه و درس آموزی تخصصی و عمومی از آن و….

بهانه نگارش چند سطر بالا چیزی نیست جز مشاهده رخداد اسفناک تخریب بناهای متعدد تاریخی شهر بروجرد، که اقلا پس از زلزله ۱۳۸۵ با شتاب بسیاری رخ داد و ماحصل آن، افزایش تراکم، مهاجرت خانواده های بومی، گسترش فقر و محرومیت و مسائل زیرساختی، فنی و اجرایی بسیار زیاد در بافت های تاریخی ایست که می توانست به یکی از ارکان توسعه پایدار این شهر بدل شده و بسیاری از نیازهای اقتصادی، محرومیت ها و فقرها را بزداید.

در تصاویر پیش رو بقایای بنایی متعلق به اقلا دوره قاجار مشاهده می شود. بنایی که دست کم دو زلزله بالای ۷ و ۶ ریشتر را در خاطرش دارد و اکنون این مائیم که خاطره مان، خودمان و شهرمان را چنین سلاخی کرده ایم. این تصویر تنها، آینه ایست ایستاده در مقابل ما شهروندان بروجرد در دو دهه اخیر…

پرسش اصلی اینجاست که آیا وقت آن نرسیده که نسبت به حفظ اندک بقایای شهر کهن بروجرد درنگی بیشتر کنیم؟ یا این وقت نیز به سان بسیاری دیگر از فرصت های توسعه شهرمان، به سر آمده است؟

آیا اگر مسئولین این شهر، چنین سلاخی را در بیخ گوش خویش ندیده یا توان مقابله با آن را نداشته اند، جا ندارد در مقابل شهروندان که وارثین اصلی میراث فرهنگی هستند؛ پاسخگو شوند؟

پی نوشت:
محل تکه های باقی مانده از سلاخی بنای مذکور، میدان صفا به سمت خیابان شریعتی است.

*عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز 

تگ ها

مقالات مشابه

پاسخی بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

این مطلب هم پیشنهاد میشود

Close
Close