زعفران؛ منبع جدید درآمد در لرستان

فاطمه کاظمی: در حال‌ حاضر ۴۵۰ هکتار از اراضی لرستان زیر کشت زعفران است و با تکیه بر کیفیت بالای زعفران آن، می‌توان کشت این محصول را عامل توسعه اقتصادی و ارزش افزوده برای لرستان دانست.

تولید ۱۹۰۰ کیلوگرم زعفران در سال

مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی لرستان با بیان این‌که ۶هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان زیر کشت گیاهان دارویی است و این استان در زمینه کشت برخی گیاهان دارویی مانند گشنیز مقام‌های بالای کشوری دارد، درباره وضعیت کشت زعفران به همشهری می‌گوید: از سال ۷۶ این گیاه به صورت آزمایشی در لرستان کشت و کار شد و در حال‌حاضر ۴۵۰ هکتار از اراضی کشاورزی استان تحت کشت این گیاه مهم دارویی است و در سال ۱۹۰۰ کیلوگرم زعفران در این استان یعنی به ازای هر هکتار، ۵ کیلوگرم برداشت می‌شود.

محمدحسن کیانی‌فر با بیان اینکه اراضی زیر کشت این گیاه از هزار متر تا ۲ هکتار را شامل می‌شود، توضیح می‌دهد: با توجه به آزمایش‌های انجام‌شده روی اسانس زعفران لرستان، کیفیت آن بالاتر از زعفران خراسان و قائنات و مهم‌ترین دلیل آن ارتفاع بالای استان نسبت به خراسان است.

سیاست افزایش کشت زعفران

وی با اشاره به این‌که زعفران جزو کشت‌های کم‌آب‌بر است، تشریح می‌کند: با وجود این‌که لرستان چهارمین استان پربارش کشور محسوب می‌شود، اما تغییرات اقلیمی و خشکسالی‌های اخیر موجب شده افزایش کشت زعفران به عنوان یکی از اهداف سازمان جهاد کشاورزی لرستان تعریف شود. زمان کشت و برداشت زعفران در فصل پاییز و یک بار آبیاری این محصول کافی است. به منظور تشویق کشاورزان به کشت این محصول، تسهیلاتی در نظر گرفته شده و این افراد برای دریافت تسهیلات به بانک کارآفرین معرفی می‌شوند. خبر خوب این‌که بیشتر شهرستان‌های لرستان به کشت این محصول روی آورده‌اند.

مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی لرستان تأکید می‌کند: از آن‌جایی که یکی از سیاست‌های وزارت جهاد کشاورزی، کاهش کشت محصولات پرآب‌بر است، سازمان جهاد کشاورزی لرستان، افزایش کشت گیاهان دارویی را در برنامه خود قرار داده و به این سمت حرکت می‌کند.

ظرفیت بالای لرستان در کشت زعفران

یک دانشجوی برنامه‌ریزی دکترای محیط‌زیست هم به همشهری می‌گوید: لرستان دارای اقلیم معتدل و کوهستانی و میانگین بارش سالانه آن حدود ۵۰۰ میلی‌متر و متوسط دمای آن از ۹/۱۱ تا ۲۳ درجه سانتیگراد در تغییر است. بنابراین، زمین مستعد کشت گیاه زعفران در بخش‌هایی از استان وجود دارد.

مهرداد نهاوندچی ادامه می‌دهد: ظرفیت‌ها و محدودیت‌های اقلیمی و ضرورت ملاحظه این شرایط در کشاورزی منطقه‌ای با توجه به توسعه پایدار و امنیت غذایی موجب می‌شود قبل از هرگونه سرمایه‌گذاری توسعه‌ای توان تولید مستمر محصولات کشاورزی در واحدهای اکولوژیکی مورد مطالعه و تحقیق قرار گیرد. تعیین ظرفیت اقلیمی مناسب محصول، مقدمه و پیش نیاز آمایش سرزمین و مطالعات الگوی کشت منطقه‌ای نیز هست.

بررسی شرایط لرستان

این دانشجوی برنامه‌ریزی دکترای محیط‌زیست یکی از روش‌های کاربردی برای بهبود تولیدات کشاورزی را هماهنگی با آب و هوای غالب در منطقه می‌داند و می‌گوید: این کار با درک اقلیم کشاورزی غالب در منطقه امکان‌پذیر است. با تحلیل هر یک از عناصر اقلیمی موثر در زراعت زعفران در لرستان، شاهد محدودیت‌هایی در مناطق مختلف استان هستیم که از میان این عناصر، دما عامل مهمی برای محدودیت کشت زعفران در منطقه است.

نهاوندچی با تاکید بر اینکه عنصر طبیعی دما می‌تواند در کاهش مرغوبیت، تاخیر در زمان گلدهی و افت محصول زعفران موثر باشد، می‌افزاید: عواملی نظیر ساعات آفتابی، شیب، جهت، ارتفاع و کاربری اراضی نیز اثرات ملموسی بر محصول زعفران دارند.

زعفران؛ عامل توسعه لرستان

این دانشجوی برنامه‌ریزی دکترای محیط‌زیست تأکید می‌کند: تحلیل نقشه‌های محدودیت کشت زعفران در لرستان نشان می‌دهد مناطقی در استان امکان کشت زعفران را دارند و با تغییر الگوی کشت در مناطق کشت این گیاه و تغییر این اراضی به کاربری کشت زعفران، می‌توان سود و درآمد کشاورز را تضمین و سبب توسعه اقتصادی شد و ارزش افزوده برای منطقه ایجاد کرد.

به گفته وی، با توجه به بررسی‌های اقلیمی و تحلیل نقشه‌ای محدودیت کشت زعفران در لرستان، نوار شمالی و غربی استان (شهرستان‌های ازنا، درود، بروجرد، بخش‌هایی از خرم‌آباد، سلسله، دلفان و کوهدشت) با توجه به داشتن زمین‌های کشاورزی بیشتر، در بالاترین سطح مطلوبیت کشت محصول زعفران قرار دارند. جنوب استان به دلیل شرایط مناسب اقلیمی و همچنین بخش‌هایی از شرق استان (به خصوص شهرستان‌های پلدختر و الیگودرز) به دلیل رخداد دماهای بالاتر از آستانه تحمل دمایی گیاه به عنوان مناطق با توان کمتر برای رشد این گیاه شناسایی شده‌اند.