آتش بی تدبیری بر دامان زاگرس/ کسی به داد جنگل های زاگرس نمی رسد

روزهای بروجرد- سال های زیادی است که هر سال با شروع فصل تابستان و‌خشک شدن گیاهان آتش بهدامان زاگرس سرسبز می نشیند.

از زمان شروع حریق تا دیده شدن دود و اعزام گروه های اطفا حریق بخش  زیادی از دامان طبیعت می سوزد و به دشت  و بیابانی بیعلف تبدیل می‌شود.

زاگرس سرسبز در دهه های اخیر رنگ باخته است، جنگل های زاگرس که روزی محل زیست ببر و پلنگ بود، امروز گرفتار آفت، بیماری،آتش و زوال است.

هنوز تابستان نيامده كه از گوشه و كنار دامنه هاي زاگرس خبرهایی از افروخته شدن آتش به گوش مي رسد.

وروزهاست که خبرهایی به گوش می رسد که آتش در دامنه هاي زاگرس زبانه مي‌كشد و بلوط به زوال نشسته را در كينه اي عجيب و بي دليل مي سوازند. صداي فريادهاي بلوط تنها و بي پناه در جاي جاي زاگرس به گوش مي رسد و زاگرس نشينان اين غم بزرگ را در عمق جان خود درك مي كنند.

 فریاد بلوط سالهاست به فلک رسیده است، اما در سايه بي تدبيري مسؤولان، محروميت محرز برخي استان ها چون لرستان، و…. با هر آتش سوزي، روزها دامان بلوط مي سوزد و درختان، حيوانات و جانواران زيادي قرباني مي شوند.

اين قصه تكراري هرسال با گرم شدن هوا تكرار مي شود و تا شروع بارندگي ها در فصل پاييز ادامه دارد و هر بار خبر حريق در بخشي از زاگرس به گوش مي رسد، اما تاكنون اقدامي مناسب براي صيانت از جنگل هاي استان ديده نشده است و  گويي هر بار مسولان هم غافلگير مي شوند.

اما عامل انساني بزرگترين عامل تخريب جنگل ها بويژه حريق و آتش سوزي در دامان جنگل هاي زاگرس محسوب مي شوند، زاگرس سر سبر و سايه خنك درختان بلوط از ديرباز مامن مردم زاگرنشين بويژه در گاه استراحت و تفريح است، اما كم توجهي مردم در خاموش كردن آتشي كه بنا بر رسمي ديرينه توسط گردشگران در دامان طبيعت برافروخته مي شود مهمترين عامل در آتش سوزي در جنگل ها بويژه جنگل هاي زاگرس است كه تا پاييز بارندگي ندارند.

شناسایی نقاط بحرانی مستعد حریق در لرستان

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان، اظهار داشت: ۱۵۰ نقطه بحرانی مستعد حریق در استان شناسایی شده، که تاکنون موفق شده ایم ۷۰ نقطه بحرانی را تجهیز و مابقی را نیز با اعتباری که از محل استانداری لرستان به منابع طبیعی اختصاص داده شده است را تجهیز خواهیم کرد.

«شیرزاد نجفی» ادامه داد: پوشش گیاهی غنی شود و گرم شدن چند درجه ای هوا نسبت به سال گذشته می تواند در بحث حریق مشکل ساز باشد.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان گفت: افزایش سرعت عمل در مقابله با حریق در سطح جنگل ها و مراتع نیازمند تجهیز و ادوات سخت افزاری مجهز است.

نجفی اظهار داشت: در این راستا این اداره کل از طریق سازمان جنگل‌ها مراتع و آبخیزداری کشور یک خودرو مجهز آتش نشانی را به منظور اطفای حریق خریداری کرد.

وی افزود: اقدامات پیشگیرانه ایی همچون بکارگیری دیده‌بان، ایجاد آتش بُر، نصب کانکس، خرید دستگاه های دمنده، فلکسی بک، آتش کوب باید در دستور کار قرار گیرد.

مهمترین چالش در فصل حریق جنگلها عدم پایش درست است

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان گفت:مهمترین چالش در فصل حریق جنگلها عدم پایش درست است که برای صیانت از جنگلها و مراتع باید این ضعف برطرف شود.

نجفی گفت: با توجه به موقعیت حساس کنونی که احتمال حریق در عرصه های ملی قوت گرفته، سرعت عمل و حضور به موقع نیروها در اطفاء حریق بسیار حائز اهمیت است.

وی تاکید کرد: شناسایی نقاط ضعف، برنامه ریزی مدون، تجربه از نقاط ضعف گذشته، ساده نگرفتن حریق، نظارت بر عملکرد و استقرار دیده بان ها، داشتن اطلاعات درست، مدیریت صحیح، شناسایی عوامل  در پیشگیری از حریق موثر است.

پنج شهرستان لرستان شرایط بحرانی حریق را دارند

مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان گفت: بر اساس آمار ۱۰ساله، شهرستان‌های خرم آباد، چگنی ، کوهدشت، پلدختر و رومشکان از جمله شهرستان های بحرانی بشمار می روند.

وی اظهار داشت: چون اکثر حریق ها در مناطق صعب العبور و دور افتاده به وقوع می پیوندد لذا استقرار بالگرد یکی از نیازمندی های اصلی منابع طبیعی در استان است.

نجفی خواهان جذب اعتبار برای تجهیز پایگاه اطفاء حریق استان، احداث آتش بُرهای بیشتر، خرید دمنده، پرداخت حقوق معوقه دیده بانان شد.

برای اطفای حریق در مراتع و جنگل های استان برنامه ریزی خاصی در نظر گرفته شده است

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان، با بیان اینکه در کشور، استان لرستان از نظر پوشش جنگلی در رتبه دوم و در ناحیه رویشی زاگرس نیز مقام اول را دارد، افزود: بیشترین مساحت جنگل و مرتع لرستان مربوط به شهرستان الیگودرز با ۴۲۵ هزار هکتار  و پس از آن به ترتیب خرم آباد، پلدختر، کوهدشت و چگنی بیشترین سطح جنگلی را در استان دارا هستند.

نجفی، با اشاره به اینکه شهرستان ازنا در استان لرستان فاقد جنگل است، ابراز کرد: کمترین میزان جنگل‌ها و مراتع استان نیز مربوط به شهرستان رومشکان با ۳۴ هزار و ۸۰۵ هکتار است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان، با اشاره به افزایش خطر حریق در جنگل های لرستان طی فصل تابستان، گفت: برای مقابله با حریق شهرستان های استان تقسیم بندی شده و برنامه ریزی خاصی برای اطفای حریق در نظر گرفته شده است.

وی با بیان اینکه در دنیا سالانه به طور میانگین بیش از دو میلیون هکتار جنگل، در ایران ۱۷ هزار هکتار و در لرستان هزار و ۷۰۰ هکتار دچار حریق می‌شوند، عنوان کرد: در این رابطه چهار شهرستان چگنی، کوهدشت، پلدختر و خرم آباد خیلی بحرانی هستند و سه شهرستان رومشکان، سلسله و دلفان بحرانی هستند و در شهرستان‌های الیگودرز، دورود، ازنا و بروجرد نیز کمترین حریق را طی سال‌های گذشته داشته‌ایم.

عامل ۹۹ درصد حریق در جنگل های لرستان، انسانی است

وی با بیان اینکه با تاکید بر اینکه مهم‌ترین عامل ایجاد حریق در جنگل‌ها، عامل انسانی است، عنوان کرد۹۹ درصد حریق‌های استان و کشور به دلیل عامل انسانی است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان، ابراز کرد:همچنین تبدیل اراضی جنگلی و مرتعی به زمین‌های زراعی، اختلافات قومی و قبیله‌ای، آتش زدن «پس چر» مزارع، سهل انگاری و بی توجهی چوپانان، گردشگران و رهگذران در عرصه‌های ملی را از عوامل حریق در استان لرستان است.

وی خاطرنشان کرد: در ۱۰ سال گذشته ۹۰ درصد آتش‌سوزی‌ها عمدی و ۱۰ درصد غیرعمدی بوده است.

نجفی، در ادامه از شناسایی شناسایی ۱۵۰ منطقه بحرانی در جنگل‌های لرستان خبرداد و بیان کرد: مساحت این مناطق بحرانی در لرستان ۶۱۷ هزار و ۸۰۱ هکتار است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیز داری لرستان، بیان کرد: در نقاط بحرانی شناسایی شده دیده بان مستقر شده است.

صیانت از جنگل ها و مراتع وظیفه ای عمومی است

«سید موسی خادمی»، استاندار لرستان، در گفت و گو با  شبستان، با اشاره به اهمیت صیانت از جنگل ها و مراتع به عنوان سرمایه ملی، گفت: برنامه ریزی مدون برای  صیانت از مراتع و جنگل ها ضروری است.

وی با بیان اینکه در سایه اقدامات مناسب شاهد کاهش چشمگیر حریق در سطح مناطق تحت مدیریت استان بودیم، افزود: اقدامات خوبی جهت هماهنگی و افزایش آمادگی ادارات و نهاد های مسئول در این زمینه انجام شده است.

استاندار لرستان، با تاکید بر اینکه موضوع  اطفای حریق باید به یک جریان اجتماعی تبدیل شود، بیان کرد: نباید تصور کرد که این موضوع فقط وظیفه دولت بوده بلکه اصل کار بر عهده مردم است، این موضوع باید فراگیر شده و در بین مردم حساسیت ایجاد کرده تا احساس مسئولیت کنند.

خادمی، خاطرنشان کرد: مردم باید به این باور برسند که جنگل‌ها بزرگترین سرمایه و داشته ‌های آن هاست، همه ما موظفیم و باید یاد بگیریم که چگونه از آن ها حفاظت کنیم و از روش ‌های خطرناک مانند آتش زدن باقیمانده زراعت، غفلت گردشگران و…  دوری کنیم.

 استاندار لرستان، اظهارکرد: لازمه اجتماعی کردن و ایجاد حساسیت در بین مردم آگاهی بخشی و ترویج فرهنگ حفاظت از این سرمایه بوده که از طریق نهادهای مردمی، صدا و سیما و رسانه‌ ها قابل انجام است

ارائه آموزش های لازم برای مقابله با حریق در مراتع و جنگل ها ضروری است

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری لرستان گفت: روستاییان و جوامع محلی ظرفیت مناسب برای مقابله با حریق می‌باشند که باید آموزش‌های لازم را در این راستا فرا گیرند.

«گودرز امیری»اظهار داشت: تمامی ادارات و دستگاه های اجرایی مکلفند در موقع حریق، هر گونه کمک از قبیل نیروی انسانی و ماشین آلات را در اختیار اداره کل منابع طبیعی گذاشته و کمک حال این دستگاه باشند.

وی با اشاره به اینکه در مواقع حریق می توان از ظرفیت جوامع محلی استفاده کرد گفت: در این خصوص نه تنها بایستی به روستانشینان آموزش کافی داد، بلکه باید تجهیزات مورد نیاز برای مقابله با حریق را نیز در اختیار آنها گذاشت.

وی افزود: در مواقع بحرانی ازجمله آتش سوزی در جنگل‌ها و مراتع، شهرداری ها نیز مجازند که خارج از محدوده شهری جهت کمک به منابع طبیعی و محیط زیست اقدامات لازم و کارهای امدادی را انجام دهند.

امیری همچنین اطلاع رسانی از طریق پیامک توسط مخابرات، استفاده از ناوگان هوایی، ظرفیت بسیج، تشکل های زیست محیطی و مرد نهاد و هلال احمر را در بحث پیشگیری و مقابله با حریق در سطح جنگلها و مراتع را ضروری دانست.

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری لرستان با اشاره به اهمیت برخورد قاطع با عاملات آتش سوزی مراتع و جنگل ها، اظهار کرد: برخورد قاطع قضایی می تواند عامل بازدارنده در آتش سوزی عمدی منابع طبیعی باشد.

اقدامات پیشگیرانه مهم ترین راه کاهش سطح آتش سوزی در مراتع و جنگل هاست

مدیرکل محیط زیست استان لرستان، هم در گفت و گو با شبستان گفت: جهت کاهش سطح آتش سوزی در مراتع و جنگل های استان باید اقدامات پیشگیرانه مورد توجه قرار گیرد.

«مهرداد فتحی بیرانوند»،  همچنین مدیریت زمان را مهمترین موضوع در اطفای حریق دانست و افزود: در این راستا تاکنون ۲ هزار کیلومتر آتش ‌بر در سطح مراتع و جنگل های استان ایجاد شده که این میزان امسال به ۴ هزار کیلومتر افزایش خواهد یافت.

وی با اشاره به تشکیل ۲۰ تیم عملیاتی واکنش سریع اطفای حریق افزود: شناسایی نقاط حساس و بحرانی حریق به ویژه در منطقه سفیدکوه ازنا از مهمترین اقدامات انجام شده بوده است.

این مقام مسوول خاطرنشان کرد: تجربه ثابت کرده هر چه میزان آموزش ‌ها و اطلاع رسانی‌های پیش‌گیرانه بیشتر شود به همان اندازه کاهش حریق را شاهد هستیم.

فتحی بیرانوند، همچنین بر لزوم کاهش آتش ‌سوزی ‌های پس ‌چر مزارع به دلیل سرایت به اراضی ملی و منابع طبیعی تأکید کرد.

مدیرکل محیط ‌زیست لرستان با بیان اینکه جوامع محلی با منابع طبیعی منافع مشترکی دارند، گفت: از این رو پیشنهاد می شود جلسه ای با دهیاری ها و شوراها برگزار شود و ضمن آگاهی بخشی امکانات لازم برای اطفای حریق نیز در اختیار آنان قرار گیرد.

وی، آگاهی بخشی به مردم را از عامل مهم  پیشگیرانه دانست و افزود: آگاهی به بخشی به اقشار مختلف مردم می تواند نقش مهمی در کاهش آمار آتش سوزی در جنگل ها و مراتع داشته باشد.

فتحی بیرانوند، با بیان اینکه ارزش هر درخت بلوط بین ۷۰۰ تا ۸۰۰ میلیون تومان است، افزود:  منابع طبیعی از سرمایه های مهم ملی است که باید با آگاهی بخشی و  اجرای تدابیر حفاظتی در جهت صیانت از این سرمایه تلاش شود.

آگاهی بخشی به مردم و تقویت تجهیزات برای اطفای حریق مهم ترین امری است که باید در برنامه ریزی مسئولان مورد توجه ویژه باشد.