افزایش آمار بیماران مبتلا به ام اس در بروجرد نگران کننده است

بیماری‌های التهاب سیستم عصبی که معروفترین آنها ام. اس است مغز و نخاع را درگیر می‌کنند و در جوامع مختلف به ویژه به گزارش ایرنا ایران درحال گسترش است، در۴۰ سال گذشته ایران جز مناطق کم خطر به لحاظ ابتلاء به بیماری ام اس قرار داشت. اما در سالهای اخیر ایران به لحاظ ابتلاء به این بیماری به مناطق خطر متوسط تبدیل شده و حتی برخی از نقاط کشور به مناطق پرخطر تبدیل شده اند.

براساس آمار هم اکنون ام اس در شهرهایی مانند اصفهان، شیراز، تبریز، تهران، اراک، مشهد از شیوع بالایی برخوردار است و با توجه به جمعیت بروجرد تعداد مبتلایان در بروجرد در دهه ۹۰  افزایش یافته است.

اگر چه علل بیماری‌های سیستم التهاب عصبی مانند ام اس تقریباً ناشناخته هستند اما می‌دانیم که عوامل مختلفی در ایجاد این بیماری‌ها دخیل هستند که از آن جمله می‌توان به صنعتی شدن، زندگی ماشینی، شهرنشینی، استرس، تغذیه ناسالم و وجود امواج رادیویی اشاره کرد.

استرس از عوامل ایجاد ام اس
 در گذشته فقط بیماری ام. اس جز بیماری‌های التهاب سیستم عصبی قرار داشت اما اکنون بیماری‌های مختلفی نظیر پارکینسون، اضطراب، افسردگی، سکته‌های مغزی، تشنج، سردردها و اختلالات حرکتی در این زمره قرار می‌گیرند.

 استرس و تنش‌های روزانه یکی از عوامل مهم در ایجاد بیماری‌های التهاب سیستم عصبی نظیر ام اس است و تحقیقات نشان داده که هر چه به سوی مدرنیته شدن پیش برویم و ارتباط انسان‌ها با طبیعت کمتر شود، شاهد ابتلای بیشتر به بیماری‌های التهاب سیستم عصبی خواهیم بود همان گونه که اکنون در جوامع شهرنشین بیماری ام اس بیشتر از جوامع روستایی شیوع دارد و این آمار در زنان بیشتر از مردان است.

مشکلات بیماران ام اس 

برخی ازبیماران مبتلا به ام اس در خصوص مشکلات این بیماران می گوید، با اینکه سازمان غذا و دارو در زمینه تامین داروها برای آنها کمک هایی در نظر گرفته است اما گران بودن داروها و پیچ وخم های بروکراسی اداری بیماران را اذیت می کند بعنوان مثال برای هر بار تغییر دارویی و یا لحاظ کردن تخفیف دارویی باید مراجعه حضوری به مرکز استان داشت در صورتی که همه کارها بخصوص در مورد بیماران خاص باید بصورت الکترونیک انجام شود.

این بیماران می افزایند: تزریق برخی داروها مانند زیتاکس در بروجرد انجام نمی شود و حتما در تهران زیر نظر پزشک معالج باید انجام شود و این موضوع برای بیمارانی که مشکل حرکتی دارند سخت است.

 یکی دیگر از بیماران مبتلا به ام اس گفت:  سالها است مبتلا به این بیماری بوده و به دلیل آنکه همسرش کارمند بانک است همه هزینه های درمان را بانک پرداخت می کند و از نظر دارویی مشکلی ندارد، اما از سایر مشکلات اقتصادی این روزها می گوید که برای آنها که مبتلا به بیماری های خاص هستند سخت تر هم شده است.

یک بیمار دیگر مبتلا به ام اس که تنها زندگی می کند و راه رفتن او به سختی انجام می شود و با توجه به بی حسی و سنگینی که بر اثر بیماری در دست و پاهایش وجود دارد عملا توان انجام بسیاری از کارهایش را ندارد و خواسته او تامین یک پرستار است تا کارهای روزانه اش را انجام دهد.

این بانوی مبتلا به ام اس که راه رفتن برای او سخت ترین کار شده است از وضعیت نامناسب کوچه و خیابان ها می گوید که مناسب سازی نشده اند برای بیمارانی همچون او که کمترین مانعی کافیست تا آنها را خانه نشین کند.

وی افزود: تامین ویلچر و حتی واکر نیازمند هزینه های فراوان است و انجمن در صورت حمایت و تحویل ویلچر از بیمار چک با مبلغ قیمت ویلچر می خواهد که اغلب بیماران فاقد چک هستند و عملا حمایتی از بیمار نمی شود.

 وی ادامه داد: بیماران  ام اس باید تا پایان عمر تحت درمان باشند و عمدتا هزینه های درمانی که داروی ایرانی باشد توسط سازمان های مرتبط دولتی رایگان است اما داروهای خارجی گران و در صورت تشدید تحریم کمیاب می شود.

یک بیمار دیگر ام اس گفت: به دلیل بیماری ام اس قدر به کارکردن نیست و از دست دادن شغل، نداشتن درآمد، هزینه های ایاب و ذهاب، برای درمان زندگی را به خانواده سختکرده است.

ام اس در زنان بیشتر از مردان
یک پزشک متخصص مغز و اعصاب گفت: بیماری ام اس در زنان بیشتر از مردان شیوع دارد و در ایران شیوع این بیماری در بین زنان کشورمان بیش از میانگین جهانی است به طوری که هم اکنون ابتلاء به این بیماری در بین زنان ایرانی سه برابر مردان است.

دکترکیافر نیل آوری کمبود ویتامین D را یکی از فرضیه‌های مطرح در زمینه ابتلای بیشتر زنان ایران به بیماری ام. اس ذکر کرد و اظهار داشت: کمبود این ویتامین که نور آفتاب در ایجاد آن نقش به سزایی دارد یکی از علل احتمالی بیماری ام. اس شناخته شده است.

این پزشک متخصص مغز و اعصاب بیان کرد: براساس تحقیقات انجمن ام اس ایران شیوع ابتلاء به بیماری ام اس در کشور ما طی ۲ دهه گذشته رشد فزآینده ای داشته است به طوری که هم اکنون میانگین شیوع بیماری ام اس در ایران ۵۰ بیمار در ۱۰۰ هزار نفر جمعیت است و اصفهان با بیش از ۹۰ بیمار در۱۰۰ هزار نفر جمعیت بالاترین شیوع بیماری ام اس را در کشورمان دارا است.

وی افزود: علائم حسی و بینایی مهم‌ترین علام این بیماری هستند که با خواب رفتگی در اندام‌ها، مور مور شدن دست‌ها، بی حسی اندام‌ها، کاهش بینایی، کاهش دید و اختلال در دیدرنگی خود را نشان می‌دهند همچنین ضعف حرکتی، اختلال در راه رفتن، سرگیجه، اختلالات ادراری، کاهش حافظه و افسردگی از دیگر علائم بیماری ام اس است.

این متخصص مغز و اعصاب اضافه کرد: رژیم غذایی حاوی میوه‌ها و سبزیجات تازه، نان و غلات سبوس‌دار و مصرف چربی کم و دارای چربی امگا ۳ مثل روغن ماهی و امگا ۶ که در چربی ماهی، روغن‌های گیاهی و تخم کتان وجود دارند برای بیماران ام اس توصیه می‌شود.

وی افزود: مصرف ویتامین D، ورزش کردن، ترک سیگار، کنترل استرس و خواب مناسب و کافی از راهکارهای بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به ام. اس به شمار می‌رود.

بیماری ام. اس در بین جوانان تحصیل کرده شیوع بیشتری دارد

رییس انجمن ام. اس بروجرد هم گفت: بیماری ام اس اغلب در سنین ۲۵ تا ۳۵ سالگی بروز می‌یابد و این در حالی است که طبق بررسی‌ها بیشتر افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند تحصیل کرده هستند.

فاطمه یاراحمدی افزود: در حال حاضر حدود ۵۰۰ بیمار ام. اس دربروجرد وجود دارند، که اغلب آنها را بانوان جوان تحصیلکرده حتی با مدرک دکتری شامل میشود.

وی گفت: بیماری ام. اس در سنین جوانی بروز می‌کند به طوری که هم اکنون ۹۰ درصد مبتلایان به ام اس بین ۲۰ تا ۵۰ سال سن دارند و تنها ۱۰ درصد این بیماران در سنین کمتر از ۲۰ سال و یا بیش از ۵۰ سال قرار دارند.

رییس انجمن ام اس بروجرد گفت: ام اس یک بیماری مرموز و عجیب است که سیستم عصبی مرکزی، مغز و نخاع را گرفتار می‌کند و باعث اختلال در عملکرد اندام‌ها و ایجاد پلاک‌هایی در مغز نخاع و  تخریب مغز می‌شود.

یاراحمدی گفت: در این بیماری، سیستم ایمنی بدن به پوشش سلول‌های عصبی یعنی ملین حمله و با رساندن آسیب به بافت عصبی، اختلالاتی در ارسال پیام‌های عصبی از سوی مغز به اجزای بدن ایجاد می‌کند.

وی افزود: راهکارهای درمانی متنوعی برای بیماران ام. اس وجود دارد و امروزه روش‌های پزشکی متنوعی برای درمان بیماری ام اس کشف شده و پیشنهاد می‌شود اما هنوز درمان قطعی و حتمی اعلام نشده است و درمان‌های حاضر فقط به خفیف‌تر شدن علائم بیماری کمک می‌کنند.

وی گفت: بنا بر اعلام معاونت درمان وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی ۱۲۵ هزار بیمار خاص در کشور شناسایی شده است و تعداد بیماران مبتلا به ام اس نیز ۸۰هزار نفر است.

رئیس انجمن بیماران خاص بروجرد اضافه کرد: با توجه به هزینه بالای داروهای بیماران خاص وتعداد بالای مبتلایان این بیماری در کنار بودجه کم این انجمن، تنها با کمک خیرین می توانیم پاسخگوی نیازهای بیماران باشیم.

توصیه های پیشگیرانه از بیماری صعب العلاج ام اس
حمید فرخ پور کارشناس ارشد بهداشت در خصوص پیشگیری از بسیاری بیماری های عصر حاضر معتقد است اصلاح سبک تغذیه ای اولین گام برای مداوا و پیشگیری است.

وی به انواع بیماری های واگیر و غیر واگیر در بروز بیماری های صعب العلاج اشاره کرد و گفت: بیماری های واگیر براثرعواملی چون ویروس، باکتری و انگل ها منتقل می شود و بیماری های غیر واگیر سخت درمان عوامل وراثتی، محیطی یا ترکیبی از هر دو بوجود می آید.

این مدرس دوره های آموزش بهداشت و درمان به نحوه جلو گیری از بیماری های غیر واگیر اشاره می کند و می گوید: پیشگیری در این نوع بیماری ها بایدقبل از تولد و انجام مشاوره ژنتیک، غربالگری در افراد پرخطر است اما در نوع واگیر دار بهترین روش پیشگیری با ارتقا سطح آموزش بهداشت همگانی و نظارت مستمر بر اماکن مرتبط با سلامت عمومی است.

وی افزود: اصلاح سبک زندگی در ابعاد تغذیه ای، رفتاری، عدم استعمال دخانیات، عدم مصرف الکل، ورزش و افزایش فعالیت های بدنی، متناسب کردن وزن، پرهیز از مصرف غذاهای چرب و سرخ شده، افزایش مصرف سبزیجات و میوه، کاهش مصرف نمک، کاهش فشارهای روانی و دوری از استرس و اضطراب از جمله راهکارهای پیشگیری از بیماری صعب العلاج است.

بیماران سخت درمان نیازمند رفتار سنجیده
فرشته رحیمی کارشناس ارشد مشاوره در خصوص نحوه رفتار با بیماران صعب العلاج می گوید: یکی از این گروه‌ها که ارتباط با آنان شرایط ویژه‌ای دارد بیماران صعب العلاج ام اس است که درد و رنج فراوانی را تحمل می‌کنند به ‌طور بالقوه می‌تواند فرد را در سراشیبی مرگ قرار دهد.

وی افزود: در واقع این بیماران دائماً خشم، افسردگی و نا امیدی را در روند درمان و بهبودی تجربه می‌کنند هر چند در همه این مشکلات تنها نبوده، خانواده و اطرافیان نزدیک این بیماران نیز فشارهای مضاعفی را تجربه می‌کنند تا شرایطی فراهم کنند که درد جسمی و روحی بیمار ام اس  کاهش یا تسکین پیدا کند اما روحیه بیماران در مرحله مواجه شدن با بیماری بسیار حساس و شکننده است و با کمترین ناملایماتی آسیب می‌بیند.

این مشاور خانواده با اشاره به نقش اظرافیان در بهبود روند درمانی می گوید: خانواده و اطرافیان بیمار وظیفه حساسی بر عهده دارند، باید وسایل آرامش بیمار را فراهم کنند نه اینکه به غصه خوردن و شکایت بپردازند.

وی با تاکید بر اینکه بیماران ام اس  نیاز به ترحم و دلسوزی ندارند، بیان کرد: فعالیت‌های روزمره این بیماران البته به شرطی که منجر به عوارض جسمی نشود، نباید محدود شود.

این مشاور خانواده افزود: کاهش عملکرد روزانه این بیماران اثر منفی در روحیه آنان دارد و لازم است اطرافیان بیمار توانمندی‌های این افراد را برجسته و آنها را تشویق به انجام آن کنند.