سمنو پزان بروجرد آیینی به قدمت تاریخ این دیار

روزهای بروجرد- حوالی نوروز است و شهر حال و هوای شب عید به خود گرفته اگر برای تکمیل شیرین ترین سین سفره هفت سین بخواهی بهترین سمنوی شهر را تهیه کنی همه نشانی سمنوی سید را می‌دهند و برای رسیدن به آن چاره ای نیست باید تا دل ترافیک مرکز شهر بروجرد پیش رفت.

ایرنا: شلوغ ترین میدان شهر را با تمام ترافیک در هم تنیده اش که رد کنی از کناره های مسجد معروف محل، کوچه تنگ و باریکی را باید در پیش گرفت و از میانه های آن باید کوچه تنگ دیگری را ادامه داد تا به سمنوی سید برسی! هر چند کوچه های گلی و تنگ و باریک می شوند و گاه شیب رو به پایین به خود می گیرند اما مجاورت شان با مسجد محل امنیتی شیرین به کوچه داده است.

کوچه هایی که اگر در جای دیگری بودند؛ آرامش خاطر عبور به تنهایی از آنها وجود نداشت، هر چند در این روزهای پایان سال در همان کوچه ها هم، حضور مردمی که پیش تر از شلوغی های روزهای پایانی سال آمده‌اند تا سمنوی سفره های هفت سین شان را تهیه کنند، خود امنیت خاطر برای آن کسی است که اولین بار این مسیر را می روند.

دیگ های بزرگ که از دور هم بزرگی شان پیداست و بخار غلیظی که از آنها بالا رفته و کسانی که دیگ های بزرگ را هم می زنند در پس آن بخار پیدا نیستند، هر نفر به کاری مشغول هستند و محوطه کارگاه حال و هوای شب عید را به خود گرفته است.

مرحله قبل از دیگ‌های بزرگ و داغی که حرارت شان گرما بخش فضا شده است کارگرانی هستند که از مدت ها قبل تدارک جوانه های گندم را دیده اند؛ در گذشته‌های دور پخت سمنو توسط اعضای فامیل انجام می‌شد و امروز سمنو بیشتر در کارگاه‌ها تهیه می‌شود.

یکی از قدیمی ترین سمنو پزهای بروجرد که کارگاه سمنوی پزی او شهره شهر است و این روزها کارش رونق بیشتری گرفته، سمنوی سید است، نامش “حاج محمد تقی زاده ” که علاه بر همسر و فرزندانش، زنان و مردان دیگری را هم به کار مشغول کرده و در تمام طول سال به جز سه ماه تابستان مشغول به این فعالیت هستند.

تقی زاده در حالی که سبد چوبی جوانه های گندم را با نگاهی از سر مهر نگاه می‌کند، می گوید: قدمت پختن سمنو در بروجرد به بیش از یک قرن می رسد و به خاطر می آورد که پدرش نیز همین حرفه را داشته و او در سنین نوجوانی در کنار پدر فعالیت کرده است.

او که حالا قدیمی ترین و معروف ترین سمنو پزی بروجرد را دارد، از همان نوجوانی علاقه زیادی به پختن سمنو داشته و شغل پدر را ادامه داده است.

اکنون نیز به همراه خانواده، کار پخت سمنو را ادامه می دهد، گندم ها را پس از شستشو خیس می کند و بعد از اینکه دانه رویید در ظرف های مخصوصی ریخته می شود تا بعد از جوانه زدن و سبز شدن، آبگیری و شیره گندم برای پخت سمنو آماده می‌شود.

وی می گوید: نوع گندم در پخت سمنو بسیار مهم است و نمی شود از هر گندمی استفاده کرد و پس از اینکه شیره گندم توسط دستگاه آماده شد، شیره های گندم در داخل دیگ های بزرگی ریخته و حدود ۲ روز زمان می برد تا سمنو آماده شود.

پخت سمنو این روزها رونق بیشتری به خود گرفته است و در قدیمی ترین کارگاه سمنو پزی شهر روزانه حدود ۶۰۰ کیلو سمنو تهیه و به فروش می رسد.

برای تهیه سمنو از ابتدای کاشت دانه گندم تا انتهای مرحله پخت ۲۲ روز زمان لازم است تا در این فاصله با طی کردن مراحلی خاص که زیر دست سمنو پزان با تجربه و کاردان می گذرد؛ سمنویی شکلاتی رنگ و با کیفیت آماده و راهی سفره های فاخر هفت سین شود.

هر چه به روزهای پایانی سال نزدیک می شویم تکاپوی پخت و پز سمنو در بروجرد بیشتر می شود، برخی از این خوراکی خوشمزه بیشتر در وعده صبحانه استفاده می‌کنند و برخی هم تنها به عنوان یکی از سین های سفره هفت سین و برای زینت سفره نوروز استفاده می کنند.

آنچه بیشتر از قبل احساس می شود بوی سمنوی داغ و تازه ای است که در شهر پیچیده و در همنوایی با سبزه های روییده شده در گوشه و کنار شهر خبر از آمدن بهار دارد.

گندم نماد رویش است و سمنو نیز از جوانه گندم تهیه می‌شود؛ در عین حال سمنو یکی‌ از سین‌های سفره هفت سین است که نماد رویش دوباره گیاهان و نماد برکت است.

 این روزها در بازار بروجرد دیگ‌هایی پُر از سمنو روی چرخ دستی‌هایی برای خرید مردم رونق دیگری به خود گرفته اند.