نشاط و استعداد در محرومیت مدارس روستایی بروجرد+تصاویر

الهام شاهدپور- راهی سفر می‌شویم این بار سفری در دل روستاهای بروجرد و مدارسی که هر روز هیاهوی دانش‌آموزان و شوق آموختن آن‌ها را در خود جای می‌دهد. مدارس روستایی بروجرد جمعیتی متفاوت از ۳ تا ۱۵۰ دانش‌آموز دارند که با کمترین امکانات، بیشترین موفقیت‌ها را در امر تحصیل به دلیل استعداد دانش‌ آموزانش کسب کرده‌اند.

راه دسترسی نامناسب مدارس

اغلب مدارس روستایی شهرستان بروجرد به دلیل نبود راه دسترسی مناسب و مال‌رو بودن راهشان قابل تردد با خودرو نیست و بسیاری از دانش‌ آموزان به‌ اجبار باید فاصله روستای خود تا مدرسه را از راه‌های ناهموار و پل‌های معلقی که با تنه درختان بر روی آبراهه‌ها درست‌شده است برای رسیدن به مدرسه طی کنند که این ناهمواری راه در فصول سرد سال و با ریزش‌های جوی بیشتر می‌شود.

در و دیوارهای قدیمی مدارس و نبود امکانات اولیه آموزشی همچون کتابخانه، آزمایشگاه و یا ابزار کمک‌ آموزشی نتوانسته است خللی در عزم جزم کودکان و نوجوانان روستایی برای آموختن وارد کند. شوق نگاه معصومانه کودکان و نوجوانان روستایی خبر از مهربانی‌هایی می‌دهد که این روزها فقط می‌توان در کنار آن‌ها یافت.

برخی مدارس روستایی بروجرد همچون دره زاغه که تاکنون هیچ مدیری به آن‌ها سر نزده با دیدن گروه مدیریت آموزش‌ و پرورش بروجرد آن‌چنان خوشحال می‌شوند که نمی‌دانند چگونه خوشحالی خود را ابراز کنند. اشک شوق و خنده‌های معصومانه کودکان در هم می‌آمیزد تا تابلویی زیبا از مهرورزی را در دورافتاده‌ترین نقاط جغرافیای شهر در پیش چشمانمان تداعی کند.

شوق به ادامه تحصیل در مدارس دخترانه

دغدغه برخی دانش‌آموزان مدارس دخترانه تنها شوق به ادامه تحصیل است اما به دلیل اینکه مدارس شهر تا روستای آن‌ها فاصله‌ای گاه بیشتر از یک ساعت دارد و خانواده‌های آن‌ها توان مالی تأمین هزینه‌های رفت‌ و آمد را ندارند از تحصیل در عین استعداد و توانمندی باز می‌مانند. برای همین شنیدن خبر افتتاح مدرسه شبانه‌روزی برای دانش‌آموزان دختر مدرسه روستای بیچون که توسط مدیر آموزش‌ و پرورش بروجرد به آن‌ها داده می‌شود شادمانی وصف‌ناشدنی در میانشان به وجود می‌آورد.

بازماندن از تحصیل دختران دانش‌آموز

تاکنون هیچ مدرسه شبانه‌روزی برای این روستاها افتتاح نشده و به همین دلیل دختران دانش‌آموز پس از گذران مقطع راهنمایی و یا دبیرستان مجبور به ترک تحصیل و خانه‌نشینی و یا ازدواج زودهنگام می‌شوند.

حالا دیدن استعدادهای باورنکردنی این دانش آموزان شوقمان را برای ادامه راه بیشتر می‌کند. در روستای تپه مولا دختر دانش‌آموزی به‌صورت خودجوش و با علاقه‌ای بسیار بدون داشتن هرگونه امکانات و یا آموزگاری، زبان ایتالیایی را فرا می‌گرفت و تنها آرزویش ادامه تحصیل بود تا بتواند مقاطع تحصیلی بالاتر در شهر را با توجه به نبود مدرسه در روستایشان ادامه دهد.

وقتی خیره در چشمانش از او می‌خواهیم بگوید در آینده می‌خواهد چه‌کاره شود مصمم و بااراده می‌گوید: “می‌خواهم معلم شوم و پس‌ از اینکه در دانشگاه درسم را تمام کردم به روستایمان بازگردم و همه بچه‌های روستا را درس بدهم و برایشان مدرسه درست کنم تا آن‌ها مجبور نباشند ترک تحصیل‌کرده و در مزارع کار کنند.”خنده و گریه در صورتش نقش می‌بندد و اینجاست که می‌فهمیم  دانش‌آموزان روستایی در چه غربتی تنها آرزویشان ادامه تحصیل است.

اینجا خبری از دفتر و مداد و خودکارهای رنگارنگ دانش‌آموزان مدارس شهری نیست، برای همین گرفتن یک بسته هدیه که توسط خیرین آماده و تدارک دیده‌ شده شامل چند دفتر، خودکار، پاک‌کن، خط کش و مدادرنگی ذوق زائدالوصفی را در دانش‌آموزان به وجود می‌آورد ….

در یکی دیگر از مدارس روستایی واقع در روستای کپرگه به دانش‌آموز دختر کلاس ششم می‌رسیم که استعدادش در داستان‌نویسی همه را مات و مبهوت کرده است. آن‌ قدر با احساس داستان‌هایش را برایمان می‌خواند که گویی استادی چیره‌دست و توانمند و مسلط به اصول نگارشی این داستان‌ها را نگاشته و اینک می‌خواند.

سادگی، صفا و صمیمیت دانش‌ آموزان روستایی و شوق آن‌ها برای دیدن مدیران آموزش‌ و پرورش شهرستان بروجرد سبب می‌شود تا ساعاتی در کنارشان به یاد دوران تحصیل پشت همان میز و نیمکت‌های چوبی فرسوده درس معلم را گوش کنیم. دانش‌آموزان این روستاها با کمترین بهره از امکانات تحصیل مصمم و با اراده به فرداهایی بهتر می‌اندیشند.

پوشش تحصیلی کامل روستاهای بروجرد

مدیر آموزش‌ و پرورش بروجرد درباره بازدیدهای میدانی از مدارس روستایی بروجرد می‌گوید: ۱۱۰ روستای شهرستان بروجرد در حوزه آموزش‌ و پرورش این شهرستان دارای مدرسه در مقاطع مختلف تحصیلی هستند و بیشترین فراوانی مدارس در حوزه ابتدایی است و هیچ روستایی که دانش‌آموز داشته باشد بدون معلم نمانده است و همه روستاهای بروجرد حتی در دورترین روستاها با وجود ۳ دانش‌آموز پوشش تحصیلی کامل داده‌ شده است.

شهاب روزبهانی بازدید از روستاها و حضور در محل مدارس روستایی را از اولویت‌های مهم و اساسی در سال تحصیلی جاری دانسته و می‌افزاید: این بازدیدها با چند هدف از جمله شناخت جغرافیای شهری و روستایی، مشاهده سختی کار معلمان روستایی، انگیزه دادن به مردم روستاها و معلمان و مهم‌تر از همه انگیزه دادن به دانش‌آموزان و مشاهده توانمندی‌های آن‌ها از نزدیک صورت می‌گیرد.

وی بررسی فضاهای آموزشی را از دیگر اهداف این بازدیدها اعلام کرده و اضافه می‌کند: در این بازدیدها کمبودهای آموزشی موجود در این مدارس مورد بررسی قرار می‌گیرد تا به‌ صورت درستی برای تأمین و رفع نواقص به خیرین جهت جلب مشارکت آن‌ها در این راستا منعکس شود چرا که اعتبارات آموزش‌ و پرورش به‌ تنهایی پاسخگوی نیاز مدارس نیست.

مدیر آموزش‌ و پرورش بروجرد اضافه می‌کند: بررسی سیستم‌های گرمایشی و تأکید بر لزوم رعایت نکات ایمنی از دیگر اهداف این بازدیدهاست و با توجه به اینکه تعداد کمی از مدارس این شهرستان به دلیل عدم گازرسانی به روستا و یا مدرسه هنوز از بخاری‌های نفتی استفاده می‌کنند برای پیشگیری از تکرار آسیب به دانش‌آموزان لازم است موارد ایمنی بررسی و نکات ایمنی لازم گوشزد شود.

افتتاح مدرسه شبانه‌روزی دختران روستایی در بروجرد

روزبهانی با اشاره به ترک تحصیل برخی دانش‌آموزان دختر روستایی در پایه ششم و نهم به دلیل نبود مدرسه در مقاطع بالاتر عنوان می‌کند: این دانش‌آموزان به دلیل مصافت زیاد از روستا تا شهر و سختی راه و مخالفت خانواده‌هایشان برای تردد در این مسیر مجبور به ترک تحصیل هستند بنابراین با توجه به تعداد دانش‌آموز دختر روستایی علاقه‌مند به ادامه تحصیل مقرر شد برای سال تحصیلی آینده با اخذ مجوز از مدیرکل استان مدرسه شبانه‌روزی دانش‌آموزان دختر روستایی با فراهم‌سازی تجهیزات، فضا و امکانات مورد نیاز در بروجرد راه‌اندازی شود تا این مشکل برای همیشه در آموزش‌ و پرورش بروجرد که دختران روستایی به دلیل نبود مدرسه ترک تحصیل می‌کنند، رفع شود.

وی با اشاره به مشارکت رئیس مجمع خیرین مدرسه‌سازخرم‌آباد و برخی خیرین در تهیه بسته‌هایی از هدایای آموزشی و لوازم‌التحریر برای دانش‌آموزان روستایی در ادامه به بیان خاطره‌ای از اهدای این هدایا پرداخته و می‌گوید: معمولاً بازدیدهای ما سرزده و بدون اطلاع قبلی است. در روستای فلک الدین پس از توزیع هدایا میان دانش‌آموزان یکی از معلمان باحالتی بغض‌آلود به ما گفت پیش از آنکه شما به اینجا بیایید و ما اطلاعی از آمدن شما نداشتیم یکی از دانش‌آموزان به من گفت در خواب‌ دیده دو آقا اینجا آمده‌اند و به ما دفتر و قلم هدیه داده‌اند.

مدیر آموزش‌ و پرورش بروجرد تأکید می‌کند: استعدادهای دانش‌آموزان علاقه‌مند و مشارکت در کارهای مزرعه و خانه در کنار درس سبب کسب مهارت‌های اجتماعی لازم در آن‌ها شده و می‌طلبد توجه بیشتری به این قشر از دانش‌آموزان شود.

روزبهانی اضافه می‌کند: ساختمان‌های مدارس روستایی شهرستان بروجرد بسیار فرسوده و متناسب با جمعیت دانش‌آموزی نیست و نیازمند عزم جدی در مرکز استان و تخصیص اعتباراتی برای بازسازی آن‌ها از سوی سازمان نوسازی و تجهیز مدارس با مشارکت خیرین مدرسه‌سازاست.

روز به نیمه می‌رسد و گروه با انبوهی از خاطرات شیرین، روستاها را به مقصد شهر ترک می‌کنند تا بار دیگر مصمم و جدی‌تر از گذشته آستین همت برای رفع محرومیت از روستاها بالا زنند و امکانی برای شکوفایی استعداد دانش آموزان روستایی فراهم نمایند.