اخبار بروجردلرستانویژه ها
رویت پلنگ ایرانی تضمین تنوع زیستی در زیستگاه‌های امن لرستان
روزهای بروجرد- زیستگاه‌ها و مناطق بکر لرستان با طبیعتی منحصر به فرد از سالیان گذشته تاکنون به عنوان یکی از مناطق و قلمرو امن برای گونه نادر پلنگ ایرانی و دیگر گونه‌های جانوری محسوب میشود.
به گزارش ایرنا ، استان چهار فصل لرستان با شرایط توپوگرافی منحصر به فرد ۲۵ درصد از تنوع زیستی کشور را در خود جای داده است و اکنون یکی از غنی‌ترین زیستگاه‌های کشور به لحاظ وجود حیات‌وحش به ویژه پلنگ ایرانی است.
این استان با وسعت ۱.۷ درصد مساحت کشور دارای تنوع زیستی قابل توجهی است به طوریکه زیستگاه امنی برای ۳۶۸ گونه جانوری و یک هزار و ۷۰۰ گونه گیاهی به شمار می رود.
لرستان زیستگاه پنج گونه جانوری اندمیک از جمله وزغ لرستانی ،سمندر لرستانی و سه گونه ماهی کور غار است و جمعیت بالایی از گونه های متنوع جانوری را خود جای داده است.
یکی از گونه های مهم جانوری لرستان پلنگ ایرانی است که بعنوان یک گونه چتری حیات وحش این استان را به یکی از کانون های مهم و قلمروی امن برای زندگی این جاندار تبدیل کرده است.
پلنگ ایرانی به لحاظ فیزیکی بزرگترین یا یکی از بزرگترین زیرگونه‌های پلنگ است که بومی غرب آسیا محسوب می شود و در فهرست جانوران ( در معرض خطر انقراض) آی‌یوسی‌ان قرار دارد.
اندازه‌ها و رنگ پوشش بدن در مناطق مختلف در گستره پراکنش پلنگ در ایران، تفاوت قابل توجهی با یکدیگر دارند ولی عموما طول بدن آنها بین ۱۱۰ تا ۱۸۰ سانتیمتر و طول دم نیز از ۶۰ تا ۱۰۰ سانتیمتر متغیر است.
ارتفاع بدن این گونه بین ۴۵ تا ۷۰ سانتیمتر و وزن آنها در حدود ۳۵ تا ۹۰ کیلوگرم است ، این حیوان دارای جثه‌ی بزرگ، بدنی عضلانی و قابل انعطاف، سری پهن، دست و پایی کوتاه و پنجه‌های قوی است و سطح بدن پوشیده از موهای نرم و کوتاهی به رنگ کرم نخودی دارد که در قسمت‌های زیرین بدن کم‌رنگ‌تر میشود.
حضور پلنگ ایرانی در ۱۵ منطقه لرستان ثبت شده است
معاون فنی حفاظت محیط زیست لرستان به ایرنا گفت: زمان سرشماری حیات وحش به پایان نرسیده است و آمار دقیقی از تعداد جمعیت پلنگ در این استان وجود ندارد اما بر اساس شواهد و مستندات موجود تعداد قابل توجهی از این گونه نادر حیات وحش در لرستان وجود دارد.
“نبی الله قائدرحمت” بیان کرد: طی روزهای گذشته یک پلنگ در روستای توده زن بروجرد در اطراف منطقه شکار و صید ممنوع گرین توسط جوامع محلی مشاهده و مورد تایید کارشناسان حفاظت محیط زیست استان قرار گرفته است.
وی با اشاره به اینکه اکنون زمان جفت گیری این گونه جانوری است ادامه داد: از اواسط بهمن ماه تا اواسط اسفند و در برخی جاها با توجه به شرایط آب و هوایی تا پایان اسفند ماه نیز زمان جفت گیری پلنگ است و به همین دلیل ممکن است از زیستگاه و قلمرو خود خارج شوند که البته دوباره به زیستگاه برخواهند گشت.
وی اظهار داشت:محدود پراکنش پلنگ ایرانی در افغانستان ، مکان هایی از پاکستان و چندین استان ایران است و براساس سرشماری طرح انجمن حفاظت از یوزپلنگ تعداد یک هزار و۳۰۰ قلاده شناسایی شده است و در قلمرو ایران بین ۹۶۰ تا ۵۸۰ قلاده وجود دارد.
قائدرحمت با اشاره به اینکه اکنون در هفت منطقه حفاظت شده و هشت منطقه شکار و صید ممنوع استان براساس شواهد و مستندات زیستگاه پلنگ ایرانی است ادامه داد: در ایران هشت گونه گربه سان وجود دارد که وجود پنج گونه پلنگ ایرانی، کاراکال، سیاه گوش، گربه جنگلی و گربه وحشی در لرستان ثبت و شناسایی شده است.
معاون فنی حفاظت محیط زیست لرستان گفت: با توجه به اینکه این گونه منحصر به فرد در معرض خطر انقراض قرار دارد جزو سرمایه های جهانی به شمار می رود و محدوده پراکنش محدودی دارد.
وی اظهار داشت: در سطح دنیا ۹ گونه پلنگ وجود دارد که از این مجموع هشت گونه در آسیا و یک گونه در آفریقا وجود دارد.
جمعیت پلنگ ایرانی در لرستان وضعیت مطلوبی دارد
معاون فنی حفاظت محیط زیست لرستان همچنین گفت: به دلیل شرایط مناسب جغرافیایی و طبیعت بکر لرستان قلمرو و زیستگاه مناسبی برای این گونه منحصر به فرد است.
وی افزود: اگرچه در حال حاضر این گونه نادر جانوری در شرایط خوبی در این استان قرار دارد اما با تهدیدهایی نیز مواجه است و براساس مطالعات انجام شده خشکسالی، تهدید زیستگاه ها، جزیره ای شدن زیستگاه ها، کاهش طعمه و عدم امنیت از جمله چالش های پیش روی پلنگ ایرانی در لرستان است.
قائدرحمت با بیان اینکه پلنگ گونه ای چتری به شمار می رود اظهارداشت: در هر منطقه ای که حضور پلنگ ثبت شود گونه های دیگر نیز به وفور وجود دارند و بعبارتی پلنگ در راس گونه ها قرار دارد.
وی عنوان کرد: پلنگ های خارج شده از زیستگاه ها یا به دنبال غذا از قلمرو خود خارج شده و یا به دلیل جوان بودن در زمان جفت گیری از زیستگاه خارج می شوند .
قائدرحمت افزود: علاوه بر مناطق حفاظت شده و شکار و صید ممنوع در استان در بخش پاپی، پلدختر، رومشکان، چغلوندی و ریمله نیز مواردی از این گونه جانوری مشاهده شده است.
جریمه شکار پلنگ ایرانی ۱۲۰ میلیون تومان است
معاون فنی حفاظت محیط زیست لرستان همچنین گفت: برابر قانون و دستور قضایی با افراد خاطی که منجر به از بین رفتن پلنگ می شوند، برخورد قاطع می شود.
به گفته وی شکار این گونه های نادر طبق قانون قضایی از یک تا پنج سال حبس به دنبال دارد و متخلف جریمه ای برابر ۱۲۰ میلیون تومان را متحمل می شود.
وی افزود: در صورت وارد شدن خسارت به دامداران از طریق حیوانات وحشی براساس برآورد کارشناسان حفاظت محیط زیست میزان خسارت پرداخت خواهد شد.
قائدرحمت با بیان اینکه پلنگ هیچگونه خطری برای انسان ندارد بیان کرد: جوامع محلی نگران حضور پلنگ در مناطق نباشند چراکه هیچگونه تهدیدی برای انسان ندارند و فقط در صورت دفاع از خود و یا بیماری ممکن است که به انسان حمله کند.
وی بیان کرد: با توجه به پراکنش پلنگ در همه عرصه های طبیعی استان چند بار از سازمان حفاظت محیط زیست درخواست کرده ایم که لرستان را به عنوان پایلوت پلنگ معرفی کند.
وی ادامه داد: انتخاب لرستان به عنوان پایلوت پلنگ نقش مهمی در انجام مطالعات کارشناسی شده در مورد زندگی این جاندار دارد.
به گفته وی در صورت انتخاب لرستان به عنوان پایلوت پلنگ با ورود تجهیزاتی مانند حلقه گذاری الکترونیکی برای کنترل جمعیت می توان به تعداد قلاده پلنگ و مشکلات پیش روی آنها پی برد.
وی با تاکید براینکه پلنگ به دلیل اهمیتی که در تعادل بخشی به هرم غذایی دارد باید مورد حفاظت قرار گیردگفت: یکی از پیامدهای از بین رفتن پلنگ طغیان گونه های جانوری مانند گراز است که خسارت های فراوانی به دامداران وکشاورزان وارد می کند اما زمانی که پلنگ به تعداد کافی وجود داشته باشد تعادل گونه های جانوری حفظ می شود.
قائدرحمت با تاکید بر مشارکت همگانی برای حفاظت از قلمرو گونه پلنگ در لرستان گفت: مردم محلی باید در حفاظت از گونه نادر پلنگ ایرانی و خرس قهوه ای مشارکت جدی تری داشته باشند و انتظار می رود همه مردم نسبت به حفظ حیات وحش و محیط زیست خود اعتقاد راسخ داشته باشند و روستائیان پس از رؤیت و ورود گونه پلنگ به نزدیکی روستاها و هر نقطه دیگری از منطقه از هرگونه اقدام خودسرانه و بدون تدبیر بپرهیزند و در اسرع وقت برای اطلاع رسانی به مسئول محیط زیست منطقه و محیط بانان اقدام کنند.
فراهم بودن شرایط حضور پلنگ در لرستان با توجه به تنوع ارتفاعی و اقلیمی
معاون فنی حفاظت محیط زیست لرستان بیان کرد: کمترین ارتفاع استان لرستان در پلدختر با ۳۰۰ متر و بیشترین ارتفاع در اشترانکوه با چهار هزار و ۸۰ متر از سطح دریا است که این تنوع ارتفاعی بستر مناسبی را برای زندگی پلنگ در لرستان ایجاد کرده است.
وی تصریح کرد: در بخش پاپی به دلیل طبیعت بکر پلنگ بیشتری زندگی می کند و اشترانکوه و قالیکوه نیز از دیگر زیستگاه های پلنگ در لرستان به شمار می روند.
وی با اشاره به نقش پلنگ در اکوسیستم محیط زیست گفت: پلنگ به عنوان گونه چتری شناخته می شود زیرا زیستن پلنگ در یک منطقه به معنی مطلوب بودن وضعیت آن زیستگاه است.
ثبت تصاویرچند باره پلنگ ایرانی با دوربین های تله ای در مناطق تحت مدیریت حفاظت محیط زیست لرستان
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست لرستان نیز گفت: آموزش جوامع بومی محلی در سطح گسترده و با پوشش حداکثری از الزامات موفقیت برنامه عملیاتی حفاظت و مدیریت پلنگ ایرانی است.
الهام برنا افزود: این آموزش های باید برای دامداران سنتی و صنعتی بطور گسترده تری انجام شود و در این راستا توانمند سازی کارشناسان، نیروهای اجرایی در زمان های بلند مدت و کوتاه مدت بسیار مهم است.
وی اظهار داشت: از سال ۹۴ تا کنون با استقرار دوربین های تله ای در زیستگاه پلنگ ایرانی بیشترین تعداد عکس پلنگ به ثبت رسیده است .
برنا با بیان اینکه پلنگ ایرانی در مناطق تحت مدیریت، اشترانکوه، هشتادپهلو، ازنا، سفیدکوه، مناطق ازاد سفیدکوه خرم آباد و بخش پاپی سالانه مشاهده می شود، ادامه داد: در این راستا عکس هایی با استفاده از دوربین های تله ای به ثبت رسیده است.
آموزش جوامع بومی محلی مهمترین گام در حفظ گونه نادر جانوری
معاون نظارت و پایش حفاظت محیط زیست لرستان همچنین گفت: آموزش جوامع محلی در حفظ گونه های جانوری به ویژه گونه های نادر نقش قابل توجهی دارد و در این راستا آموزش های مداوم و مستمر در اولویت برنامه های حفاظت محیط زیست لرستان قرار دارد.
برنا با بیان اینکه در این راستا علاوه بر آموزش و فرهنگ سازی جوامع بومی و محلی باید به آموزش های تخصصی نیز پرداخت و آموزش سگ های گله را در راستای کاهش خسارت دامداران مد نظر قرار داد، اظهار داشت:کاهش ورود دام ها به زیستگاه پلنگ مانع از تعارض به زیستگاه این گونه جانوری و ممانعت از عمل متقابل دامدار خواهد شد.
وی ادامه داد: در صورتیکه سگ گله آموزش داده شود چوپان را از ورود دام به زیستگاه پلنگ آگاه می کند و به راحتی احشام از منطقه دور می شوند.
برنا با بیان اینکه پلنگ ایرانی قرابت ژنتیکی نزدیکی با پلنگ خاورمیانه و آسیا دارد ادامه داد: در راستای حفاظت از پلنگ ایرانی ارز آوری این گونه جانوری برای کشور بسیار قابل توجه است.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر اداره کل حفاظت محیط زیست لرستان به عنوان دبیرخانه برنامه ملی حفاظت و امنیت پلنگ ایرانی در حال فعالیت است، افزود: در این برنامه نخستین گام برای پیشگیری از تعارش به پلنگ ایرانی اموزش جوامع محلی است.
برنا ادامه داد: در این راستا علاوه بر مردم مدیران نیز باید نسبت به اهمیت حفظ و حراست حیات وحش توانمند سازی و آگاه شوند چراکه اجرای طرح های بدون توجه به زیستگاه جانوران باعث تخریب زیستگاه و از طرفی انقراض گونه های جانوری می شود.
معاون نظارت و پایش حفاظت محیط زیست لرستان تاکید کرد:مدیران حوزه اراضی و تغییر کاربری اراضی باید با توجه به اهمیت زیست گاه های گونه های جانوری در اجرای طرح های عمرانی و توسعه ای از جزیره ای شدن و قطعه قطعه شدن زیستگاه ها اجتناب کنند چراکه عبور طرح ها از میان زیستگاه های جانوری باعث تلف شدن و انقراض گونه های نادر می شود.
