اخبار ایران
در ضرورت سامانهٔ شفاف واکسن همگانی کرونا
محمدرضا جلائی‌پور- امروز واکسیناسیون همگانی کرونا عیار کارآمدی قیاس‌پذیرِ حکمرانی در کشورهای جهان شده است. کم‌سابقه است که همهٔ شهروندان از دولت مطالبه‌ای واحد – خلاص شدن از کرونا با واکسن – داشته باشند.
هم منافع اقتصادی کشور و شهروندان و هم صیانت از سلامت و جان شهروندان – در اولویت‌ترین هدف دولت ملی مدرن – مستلزم تسریع در واکسیناسیون کرونا و اجرای عادلانه و کارآمدتر آن است. هر روز تاخیر در عبور از بحران کرونا به اقتصاد کشور لطمه می‌زند و شهروندان بیشتری را می‌کشد.
به همین دلیل، مدیریت کارآمدتر واکسیناسیون عمومی کرونا به اولویت اول بسیاری از دولت‌های جهان تبدیل شده است، تا جایی که مثلا دولت بریتانیا، علی‌رغم نظام سلامت عمومی توانا و بانک داده‌های سلامت جامع و دسترسی به تعداد کافی واکسن معتبر دارد، یک وزیر اختصاصیِ «واکسیناسیون کرونا منصوب کرده است.
اگر واکسیناسیون کرونا ناکارآمد و تبعیض‌آمیز اجرا شود نارضایتی عمومی بزرگی ایجاد می‌کند و اگر کارآمد و عادلانه و اعتمادزا اجرا شود دستاورد بزرگی میشود. برای اجرای کارآمدتر و عادلانه‌تر واکسیناسیون همگانی کرونا پیشنهادکردنی است دولت «یک گروه اقدام ویژه برای #واکسن_همگانی کرونا» تشکیل دهد که با عضویت رؤسای سازمان نظام پزشکی و اتاق بازرگانی و بانک مرکزی و ایرنا و صداوسیما و وزرای بهداشت و خارجه و سخنگوی دولت اختیارات فرابخشی کامل برای بسیج و مدیریت امکانات حکمرانی و مدنی کشور برای اهداف زیر داشته باشد:
راه‌اندازی سامانهٔ شفاف واکسن کرونا؛ که در آن موارد زیر به شکل کاربرپسند اطلاع‌رسانی شود:
۱- اولویت‌بندی توزیع واکسن
مثلا در بریتانیا اولویت توزیع به ترتیب زیر تعیین شده است:
سالمندان و خدمات‌رسانانانِ «خانه‌های سالمندان»،
بالای ۸۰ ساله‌ها و کادر درمانی،
بالای ۷۵ ساله‌ها،
بالای ۷۰ ساله‌ها و بیماران حاد طبق تعریف
بالای ۶۵ ساله‌ها،
زیر ۶۵ ساله‌هایی که بیماری زمینه‌ای پرریسک دارند،
بالای ۶۰ ساله‌ها،
بالای ۵۵ ساله‌ها،
بالای ۵۰ ساله‌ها،
بقیهٔ جمعیت به ترتیب در معرض ریسک بودن (نظامیان، کارکنان دستگاه قضایی، معلمان، کارکنان شبکه حمل و نقل، خدمات‌رسانان عمومی و اجتماعی و …).
تا امروز این اولویت‌بندی در ایران به نحو عمومی اعلام نشده است.
۲- این‌که دقیقا چه شرکت‌های عمومی و خصوصی چه تعداد از چه واکسن‌هایی خریده‌اند؛ که انتشار شفافش برای کاهش فساد و انحصارهای ناشی از رانت و موقعیت‌های تعارض منافع ضروری است.
۳- اعلام آخرین وضعیت تاریخ‌های واکسیناسیون هر گروه فوق و اخرین تعداد ایرانیان واکسینه‌شده.
۴- امکان ره‌گیری این‌که هر شماره سریال واکسن وارد شده به کدام کد ملی تعلق گرفته است؛ حتی چند تزریق واکسن خارج از اولویت‌بندی عادلانهٔ فوق می‌تواند اعتماد عمومی را مخدوش کند و در رسانه‌های اجتماعی و تلویوزیون‌های ماهواره‌ای بولد شود.
۵- انتشار شفاف مکاتبات و اسنادی که نشان می‌دهد ایران برای خرید همهٔ واکسن‌های معتبر اقدام کرده است.
اگر شرکتی معتبر به علت تحریم‌ها از فروش واکسن به ایران امتناع کند یا نهادهایی مانع تبادل مالی و انتقال واکسن‌ها شوند نیز انتشار علنی و شفاف مکاتباتش در این سامانه می‌تواند به تقویت کمپین‌های قدرتمند و جامعه‌محور ایرانیان و کمپین‌های بین‌المللی در اعتراض به این نقض حقوق ایرانیان کمک کند.
تسهیل‌گری کارآمد واردات واکسن معتبر:
برای واکسیناسیون موثر به واکسینه شدن بیش از ۶۵ درصد جمعیت در بازهٔ زمانی محدود نیازمندیم که مستلزم تهیه بیش از ۱۰۰ میلیون دز واکسن معتبر برای بیش از ۵۰ میلیون نفر با بسیج توان بخش عمومی و خصوصی اقتصاد ایران است. با توجه به این‌که واکسن ایرانی حتی اگر تولید شود بعد از تیرماه و در ابعاد محدود (حدود ۵ میلیون واکسن) خواهد بود، ضروری است که تمرکز اولیه بر وارد کردن هر چه سریع‌تر تعداد کافی واکسن معتبر غیرایرانی باشد. در شرایط کنونی موانع بروکراتیک هم در بانک مرکزی و هم سازمان غذا و دارو مانع چابکی و سرعت عمل این فرآیند است.
تکمیل بانک داده‌های الکترونیک و جامع سلامت ایرانیان:
تکمیل فوری این بانک داده‌ها در هفته‌های پیش رو از لوازم اجرای کارآمد اولویت‌بندی عادلانهٔ تزریع واکسن است.
مدیریت فرآیند اجرای طرح واکسن همگانی:
هماهنگی و مدیریت کارآمد امکانات مراکز درمانی، خانه‌های بهداشت، هلال احمر و سایر نهادهای عمومی و خصوصی کشور برای اجرای طرح واکسن همگانی کرونا نیازمند بسیج امکانات و برنامه‌ریزی اثربخش این گروه اقدام است.
مدیریت کارآمد اطلاع‌رسانی دربارهٔ واکسیناسیون همگانی کرونا.
