اخبار جهان
علل و دلايل سفرهای نخستوزير عراق
فریدون مجلسی- سفر نخستوزير عراق به عربستان، ايران و سپس ايالاتمتحده آمريکا از اهميت خاصی برخوردار است که شايد مهمترين آن ميانجيگری ميان کشورهای ايران و عربستان باشد. اين در حالی است که کشورمان همواره بر مواضع خود که حقانيت دارد استوار و باثبات ايستاده است. از طرفی عربستان سعودی نيز که به دلايل مختلف خود را در جايگاه حق می بيند با آمريکا و ديگر کشورهای عربی هماهنگ است.
عربستان هميشه نقش حامی مالی کشورهای منطقه را ايفا کرده و از قديم هيچگاه خود را درگير مسائل منطقه و کشورها نکرده است. حتی ملک عبدا… پادشاه فقيد سعودی استراتژی رعايت قوانين و حقوق بينالملل را پيش گرفته بود. با اين حال برخی مسائل در روابط طرفينی ميان ايران و عربستان وجود دارد که از تعامل و همکاری ميان دو کشور می کاهد. يکی از مهمترين اين مسائل رژيمصهيونيستی است. سعودی ها با صهيونيستها ارتباط دارند و در مساله فلسطين با آنها مذاکره می کنند. اين در حالی است که جمهوری اسلامی ايران اساسا موجوديت رژيمصهيونيستی را به رسميت نمی شناسد.
هر چند برخی مسائل نيز مثل نحوه مواجهه کشورها با يکديگر در منطقه نيز وجود دارد که سبب می شود تا ارتباط دو کشور در حد روابط ديپلماتيک باقی بماند. بهنظر می رسد هر چند که ايران همواره اعلام کرده که مشکلی در ايجاد ارتباط با هيچ کشوری بجز رژيم صهيونيستی ندارد اما برخی کشورها مثل عربستان سعودی درصدد ارتباط برای امور ديگری هستند.
از اين جهت است که تاکنون نيز تلاش مقامات سابق عراقی برای ميانجيگری ميان ايران و عربستان بی نتيجه مانده است. لذا با توجه به رويدادهای گذشته عزم آقای مصطفی الکاظمی نخستوزير جديد عراق که با سفر به دو کشور درصد وساطت ميان تهران و رياض بوده بی فايده و بی نتيجه است. اين در حالی است که اعراب به توسعه اقتصادی روی آوردند و عربستان، امارات، عمان، کويت و قطر در اين راه قدمهای مهمی برداشتند. عراق نيز با ثروتی که دارد به چنين راهی متمايل خواهد بود. علتش نيز اين است که ممکن است ايران متمايل باشد که عراق از سياستهای ايران پيروی کند منتها در آنجا کل عراق و قبايل و ائتلافهای آن يکپارچه نيست و مثلا اعراب قبايلی که سنی هستند بيش از ايران به مواضع عربستان نزديکترند.
در چنين وضعيتی که وزير امور خارجه کشورمان به عراق يا ساير کشورهای منطقه سفر ميکند بايد نوعی آمادگی براي تعامل از سوی ساير کشورها نيز وجود داشته باشد. از طرف ديگر از آنجايی که عربستانی ها در باتلاق يمن گير کردهاند و حاضر به بازگشت از مسير خود نيز نيستند و ايران نيز همواره از مردم مظلوم يمن دفاع کرده راهکاری براي تعامل دوطرفه ميان ايران و عربستان کمتر بهنظر می رسد؛ چرا که سعودی ها مسلما زير بار سياستهای ايران نخواهند رفت. با اين حال عراق نيز درصدد است که راه توسعه را پيش بگيرد و با وجود روابط خوب و حسنه با ايران از تحريمهای آمريکا پيروی می کند و حتی به دليل تحريم پول گاز و برقی را که از ايران دريافت می کند نمی تواند بپردازد. سفر آقای الکاظمی به عربستان و آمريکا نيز به اين دليل است که می خواهد با کشورهای مختلف بدون در دسر ارتباط دوجانبه برقرار کند تا بتواند منافع ملی کشور خودش را تامين کند.