اخبار جهان
تانک‌ها و ایدئولوژی‌ها
روزهای بروجرد-صلاح‌الدین خدیو: چه نسبتی میان تانک و ایدئولوژی وجود دارد؟ آیا یک دولت مسلح به ایدئولوژی مجاز به کاربست خشونت نیست؟ آیا حکومتی که به الگو و شاخص حکمرانی تبدیل می شود، نباید ارتش و نیروهای مسلح داشته باشد؟
پاسخ این پرسشها را در تصویر پایین ببینید.
عکس بالایی خیابانی از پراگ در بهار ۱۹۶۸ را نشان می دهد. تعدادی کمونیست مومن که هنوز به حقانیت آرمانشهر مارکسیسم باور داشتند، با پیش کشیدن ایده “سوسیالیسم با سیمای انسانی” در جستجوی تلفیق آرمان آزادی با سوسیالیسم واقعا موجود برآمدند.
مسکو اما این نافرمانی را برنتابید و با دکترین حفظ سوسیالیسم در یک کشور وظیفه همه کشورهای سوسیالیستی است، پراگ را به خاک و خون کشید.
جولان تانک های ارتش سرخ در خیابانهای پراگ، تنها آزادی را از چکها نگرفت، بلکه هیمنه و اقتدار شوروی و ایدئولوژی مارکسیسم هم فروریخت.
تمام جهان از دولتهای غربی گرفته تا چین و آلبانی و اوروکمونیستها و تا کشورهای جهان سوم و روشنفکران و جنبش های آزادیبخش یکصدا شوروی را محکوم کردند.
از فردای اوت ۱۹۶۸ دیگر نه شوروی آن کشور سابق بود و نه مارکسیسم آن جذابیت و فریبایی سابق را داشت. در دهه هفتاد شوروی دیگر الگوی سیاسی و اقتصادی کشورهای جهان سوم به شمار نمی رفت و مارکسیسم هم به پستوی کارگاه اندیشه های سیاسی عقب نشینی کرده و جای خود را به پست مدرنیزم، فمینیسم و پساساختارگرایی داد.
در واقع تانک های ارتش سرخ در اوت ۱۹۶۸ به بهار پراگ شلیک نکردند، بلکه هیمنه شوروی و ایدئولوژی مرکزی آن را هدف قرار دادند.
تصویر پایینی عبور تانک های ارتش ترکیه به قصد حمله به دستاوردهای کوچک کردها در روژاوا را نشان می دهد. اجماع بی سابقه ای که در سطح بین المللی ـ چه در سطح دولتها و چه در سطح جامعه بین المللی ـ علیه ترکیه ایجاد شده است، فقط با تجربه بهار پراگ و انزوای گسترده شوروی سابق قابل مقایسه است.
آیا تبعات سیاسی و فکری آن هم بدین شکل خواهد بود؟ بدون تردید! حتی حمله به عفرین هم ترکیه را مواجه با این حجم گسترده از محکومیت و انزجار نکرد.
از اینرو از فردای اکتبر ۲۰۱۹ با قاطعیت می توان گفت، ترکیه دیگر کشور دیروز نیست. ناقوس مرگ اسلام میانه رو و لیبرال به صدا در آمده و سرزمین آناتولی الگوی “دمکراسی ترکی/اسلامی” که بنا بود سرمشقی برای جهان اسلام باشد، محسوب نمی شود.
تانک ها فقط به کردها شلیک نکردند، قلب استانبول و جذابیت های سیاسی و فکری یک مدل را هم هدف قرار دادند.
