پایتخت ورشو در ایران

روزهای بروجرد- بروجرد از شمال با ملایر و نهاوند، از شرق با شازند و اراک، از غرب با الشتر و از جنوب با خرم آباد و دورود همسایه است.

شهر بروجرد با ٢٥٠ هزار نفر دومین شهر پرجمعیت استان لرستان است. این شهر در منطقه حاصلخیز سیلاخور قرار دارد و قله مرتفع گرین، از رشته‌کوه زاگرس، مانند نواری از شمال غربی تا جنوب شرقی آن کشیده شده است.

وجود کوه‌های فراوان با تنوع ارتفاع و شیب، این شهر را به پایتخت کوه‌نوردی ایران تبدیل کرده است. کوه‌ها نه خیلی از شهر دورند و نه خیلی نزدیک. در این منطقه جنگل‌های انبوه وجود ندارد، اما در منطقه سیلاخور، جنگل‌هایی پراکنده از درختان ارس و بلوط روییده است.

بروجرد تنوع گیاهی خوبی دارد و غالب گیاهان این منطقه خوراکی و دارویی هستند. گون که از آن برای ساخت کتیرا و مصارف دارویی و آرایشی‌بهداشتی استفاده می‌شود، یکی از عمده‌ترین گیاهان آن است. شیرین‌بیان هم که از آن برای درمان بیماری‌های عصبی استفاده می‌شود، در مراتع بروجرد به‌وفور یافت می‌شود.

از عسل، حلوا ارده و گیوه‌های سنتی که بگذریم سوغاتی اصلی بروجرد سماور، سینی، گلاب‌پاش و کلاً صنایعی است که با ورشو ساخته شده‌‌اند.

ورشو نام آلیاژ ترکیب شده از فلزات مس، نیکل و روی است. این آلیاژ از حدود ۴۰۰ سال قبل در تولید مصنوعات فلزی استفاده می‌شد و بعد از ورود به ایران از آن برای ساخت انواع صنایع دستی، لوازم آشپزخانه و حتی کارهای هنری مثل قلم‌زنی استفاده شد.

مسجد جامع
این مسجد از نظر قدمت یکی از قدیمی‌ترین مساجد غرب کشور است که گفته می‌شود در قرن ۲ یا ۳ هجری قمری آن را روی آتشکده‌ای که به دست اعراب ویران شد ساختند. در دوران صفویه و زندیه مسجد به طور کامل بازسازی شده است و آنچه امروز دیده می‌شود منطبق با معماری آن زمان است. متاسفانه در جنگ بین ایران و عراق مسجد هدف بمباران هوایی بود که آسیب زیادی به آن زد. برای آن‌ها که علاقه به تاریخ معماری در دوران اسلامی دارند، این مسجد نمونه خوبی از مساجد اولیه در ایران است. منبر چوبی ۴۰۰ ساله، آب ‌انبار، شبستان و غریب‌خانه از بخش‌های جالب مسجد هستند.

بازار بروجرد
قدمت دقیق بازار بروجرد مشخص نیست اما از روی معماری می‌توان حدس زد متعلق به دوران قاجاریه باشد. طبق تاریخ، زمانی که مقر حکومت خوزستان و لرستان در زمان شاهزاده قاجاری حسام السلطنه شهر بروجرد بود، او بناهای متعددی برای شهر ساخت. احتمالا بازار را هم به دستور حسام السلطنه و برای جمع شدن فروشندگان و تاجران در یک مکان ساختند. حالا این بازار هم دچار تغییر و تحول شده و مغازه‌‌های مدرن جای حجره‌ها را گرفته‌اند. به جز تعدادی مغازه که محصولاتی مثل گیوه، ظروف مسی، پارچه‌، گلیم و… می‌فروشند بقیه حال و هوای امروزی دارند. برای خرید هنر دست ورشوسازهای بروجردی می‌توانید از همین بازار چیزهایی مثل سماور، سینی، قهوه‌جوش، دیگ مسی و… انتخاب کنید.

امام‌زاده جعفر (ع)
دو روایت مختلف برای این امام‌زاده نقل شده است. برخی او را فرزند امام موسی کاظم (ع) می‌دانند و برخی دیگر آن را به امام سجاد (ع) پیشوای چهارم شیعیان نسبت می‌دهند. بنای امامزاده مربوط به دوره سلجوقی است و بخش کوچکی از آن قبرستان است که می‌توان قبرهای چند صدساله را درمیان آن‌ها پیدا کرد. معماری این ساختمان ترکیب دوره سلجوقی و اسلامی است. سازه آن ساختمانی ۸ ضلعی است که از ۴ طرف ورودی دارد. همینطور گنبد این مسجد پلکانی است که به آن رک اورچین هم گفته می‌شود. با گذاشت زمان این حالت پلکانی از بین رفته و یک حالت مخروطی به وجود آمده است.

موزه مردم‌شناسی
بنایی تاریخی است که با نام «خانه حاج آقا کمال‌الدین نبوی طباطبایی» یا خانه فرهنگ سابق در فهرست آثار ملی ثبت شده است. این خانه متعلق به ۱۸۰ سال پیش است که در طول این سال‌ها تغییرات و مرمت‌های فراوانی را به خود دیده است. به نظر می‌رسد این بنای تاریخی به همت حاج میرزا ابوتراب از نوادگان آیت‌الله محمد طباطبایی (جد سادات طباطبایی بروجرد)، برای فرزندش آقا کمال یا حاج اسحاق خریداری شده است. این بنا متعلق به دوران حکومت قاجار است و از ۳ طبقه، یک حیاط بزرگ، چندین شبستان، یک شاه‌نشین و چند تالار تشکیل شده است. در حال حاضر، بنای این خانه متعلق به موزه اسناد مردم‌شناسی بروجرد است.

روزنامه شهروند